بازتاب و تحلیل واقعه غدیر خم در تواریخ عمومی سده‌های هفتم تا دهم هجری

author

  • نیره دلیر استادیار تاریخ ایران دوره اسلامی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
Abstract:

چکیده: واقعه‌ی غدیر از رویدادهای مهم در تاریخ صدر اسلام است که باعث تنش‌ها و اختلافات زیادی بین شیعیان و اهل سنت شده است؛ لذا بازتاب و چگونگی نقل کردن این واقعه در تاریخ‌نگاری مورخین حائز اهمیت است و سده‌های هفتم تا دهم هجری عصری پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغولان قسمت اعظم جهان اسلام را به تصرف خویش درآوردند. این پژوهش با رویکردی تاریخی در پی بررسی بازتاب و  تحلیل واقعه‌ی غدیر در تواریخ عمومی سده‌های هفتم تا دهم هجری است و در پی پاسخ بدین پرسش‌ است که واقعه غدیر در آثار تاریخی حوزه زبان فارسی و عربی  چگونه روایت شده و علل این گونه بازتاب چیست؟ یافته‌ها حاکی از آن است که بازتاب این روایت‌ها متأثر از فضای عصر خود مورخین بوده که در بخش فارسی زبان، روایت‌هایی را بازتاب داده‌اند که در عصر خویش برجسته بوده؛ و در حوزه عربی زبان نیز با توجه به رویکرد روایی یا تاریخی نگاه متفاوتی وجود دارد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

یوم الرحبه و تحلیل مواجهه شاهدان غدیر خم با آن

چکیده حدیث غدیر خم از مهم‌ترین اسناد شیعه در اثبات ولایت امام علی7 است. به رغم تواتر و دلالت صریح آن بر امامت، یکی از دلایل مخالفان امامت و ولایت بلافصل حضرت علی7، ادعای استشهادنکردن ایشان به حدیث مزبور است. از آنجا که بیشتر دوران امامت ظاهری ایشان در کوفه سپری شد و یکی از میدانگاه‌های معروف کوفه به گاه ایراد خطبه، رحبه بود، این مقاله یکی از مناشدة‌های امام7 را در این میدان، به روش توصیفی‌تحلی...

full text

بازتاب تغییر دیدگاه های مذهبی در تواریخ عمومی دوره صفویه

از جمله ادوار درخشان تاریخ ایران دوره صفویه است . در این برهه تاریخ ایران شاهد تحول بزرگی در عرصه های مختلف سیاسی و فرهنگی بود. در این دوره صفویان با اعلام رسمیت یافتن تشیع نه فقط از توان ایدئولوژی پویایی تشیع جهت سلطه سیاسی خود بهره گرفتند بلکه این واقعه چهره مذهبی ایران را نیز تحت تاثیر قرار داد . تاریخ نگاری این دوره از جمله عرصه های بودکه از این حادثه بزرگ متاثر گردید و به نوعی آیینه تمام ن...

full text

بررسی واقعه غدیر خم و واقعه سقیفه در صحاح ستّه و کتب اربعه

حرکت و پویایی هر جامعه پیوسته متاثّر از مردمان آن جامعه می باشد. جامعه اسلامی نیز مستثنی از این قاعده نبوده است. مسلمانان در ابتدای اسلام از دو گروه تشکیل شدند، گروهی که برای رشد و کمال راه مسلمانی را در پیش گرفتند و گروهی نیز برای اهداف و اغراضی غیر از آن به اسلام پیوستند. با توجه به تاریخ صدر اسلام در می یابیم یک دگرگونی عظیم در مسیر و جهت آن واقع گردید که باعث بروز اختلاف و چند دستگی در امّت ...

15 صفحه اول

بررسی خیزش‏های آخرالزمانی در ایران بین قرن‌های هفتم تا دهم هجری با تأکید بر نقش تصوف و تشیع

مصائب پیاپی در پی هجوم چنگیز و تیمور، باعث شد تا مردم، جذب نحله‌هایی شوند که یا به انزوا گرایش داشتند و یا به انقلاب. هر دوی این پدیده‌ها، گونه‌ای از اعتراض به وضع موجود بودند که یکی راه‌حل شخصی و دیگری راه‌حل اجتماعی را پیشنهاد می‌دادند. جریان‌های تشیع و تصوف، به مرور از تقیه و عزلت بیرون آمدند و با یافتن نقاطی مشترک، به یکدیگر نزدیک شدند. موضوعی که گرایش به انقلاب را بیش‌تر می‌کرد، احقاق حق ا...

full text

تحقیق و ترجمه کتاب اسرار غدیر، گزارشی تحلیلی از واقعه غدیر خم بزبان اردو

کتاب ((اسرار غدیر)) که با دست توانای جناب محمد باقر انصاری نوشته شده پاسخ گوئی به سوالات عمومی جامعه راجع به موضوعات غدیر می باشد و باتوجه به اینکه این کتاب از نظر محتوی و روش نگارش برای مسلمانان شبه قاره هند و پاکستان که اردو زبان هستند خیلی مفید خواهد شد، بالخصوص از آنجا که امروزه بطرق مختلف مسئله غدیر را مورد سوال قرار می دهند و مولف محترم از تهمت های مغرضانه به مکتب تشیع را دفع کرده است، تر...

15 صفحه اول

حدیث اوائل و بازتاب آن در برخی از متون ادبی- عرفانی (از قرن سوم تا دهم هجری)

حدیث اوائل با سه شاخه روایی ِعقل، قلم و نور نبی دست‌کم در سه دسته از متون حدیثی و تفسیری، متون فلسفی و متون ادبیات عرفانی بازتاب گسترده‌ای یافته است. در دو دستة نخست، مقصود اصلی، تعیین و تبیین نخستین مخلوق و کیفیت صدور آن از واحد است. در دستة سوم هم این حدیث بیشتر بازتاب ذوقی و ادبی پیدا کرده و اغلب بر پایة دو شاخه از حدیث، یعنی نور محمدی و عقل کلی (عقل اول) شکل گرفته است. در دستة سوم، بازتاب ای...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 2

pages  19- 39

publication date 2016-10-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023